Samenvatting van deel 1, deel 2 en deel 3
Als mens worden we mens onder de mensen.
We hebben mensen nodig om mens te zijn.
Maar in communicatie en samenwerking kan ook veel misgaan.
De dramadriehoek is een manier om te analyseren welke disfunctionele communicatie en samenwerking er is in een situatie, of organisatie.
Wat wel helpt is vertrouwen op jouw innerlijk kompas en werken aan je bewustwording.
Als jij nog hinder hebt van je moederwond dan is dat lastiger, maar niet onmogelijk.
Gezonde en effectieve communicatie en samenwerking ontstaan als je gebruik maakt van de winnaarsdriehoek.
Nog even terug naar de dramadriehoek, je innerlijk kompas en je extra hindernissen.
Als de dramadriehoek tot leven komt, houdt het mensen gevangen in een rollenspel dat destructief is.
Goddank heb jij ook een innerlijk kompas.
Daardoor is de dramadriehoek te herkennen aan de gevolgen ervan. Want juist ons innerlijk kompas voor heelheid en groei is in staat autonomie, eigen integriteit, waardering, openheid en respect te ervaren.
De kernovertuigingen die je je eigen maakt door je moederwond zijn:
- Er iets mis is met mij
- Ik moet eerst iets aan mezelf veranderen voordat anderen me kunnen waarderen of van me kunnen houden.
Hierdoor blijf je afhankelijk van de ander.
En juist afhankelijkheid is de motor achter de dramadriehoek.
De sleutel om uit de gevangenis van de dramadriehoek te ontsnappen is aandacht te geven aan hoe het voor jou voelt. Aandacht te geven aan je eigen gedachten en je eigen gedrag. En je bewust worden van je onbewuste bedoelingen. En te kiezen voor een van de rollen in de winnaarsdriehoek, die de actuele situatie verbetert voor jou en alle betrokkenen.
De winnaarsdriehoek
Wat wel heel goed werkt is de winnaarsdriehoek.
Het werkt goed voor jou omdat je op een positieve manier kijkt naar waar de mogelijkheden wel liggen.
Het werkt goed voor de onderlinge communicatie doordat alle betrokkenen als bekwame volwassenen worden gezien en behandeld.
Het enige tegengif voor de dramadriehoek is het tegendeel: gelijkwaardigheid.
En het besef dat er uiteindelijk enkel verantwoordelijkheid voor je eigen handelen en gevoelens bestaat.
Gelijkwaardigheid
“Ik ben OK, jij bent OK.” Dat is gelijkwaardigheid als uitgangspunt.
Misschien zijn jouw handelingen destructief in een situatie, of de mijne misschien wel.
Maar jij bent OK en ik ben OK.
Waarop zou je anders verantwoordelijkheid kunnen baseren?
Het is ook mooi dat dit denkbeeld in spirituele tradities en Aloude wijsheid terug komt.
“Hate the sin, love the sinner”. Haat de zonde, hou van de zondaar.
Jij bent niet je handelingen.
Als het zou kunnen bestaan dat jij niet OK zou zijn, kan er nooit sprake van gelijkwaardigheid zijn.
En hoe kan ik eigenlijk weten of ik vrij van alle blaam zou zijn?
Misschien ben ik mij niet bewust van wat ik nog niet weet?
Kan ik weten of ik alles overzie?
In de Aloude Wijsheid is ook sprake van het Goddelijk bewustzijn dat in alles leeft. Dus in jou.
En in mij.
Dat komt bijvoorbeeld tot uitdrukking in ‘tat tvam asi’.
Dat is Sanskriet en je zou het bijvoorbeeld kunnen vertalen met ‘ik ben dat’.
Voor wie het leuk vindt kan op internet hierover veel meer vinden dan ik in dit artikel kan bespreken.
‘Tat tvam asi’ brengt tot uitdrukking dat het individuele zelf verbonden is met het hoogste zelf, de oorzakelijke oergrond. Dat kun je een hogere macht noemen, of de Allerhoogste, of de Bron van alle bestaan, of God, of…
En als in mij die verbondenheid tot uitdrukking komt en ik een mens onder de mensen ben, dan bestaat deze verbondenheid in alle mensen. Ook in jou.
Dan zou je de winnaarsdriehoek ook vanuit een heel spirituele kant kunnen benaderen.
Verantwoordelijkheid voor jezelf
Verantwoordelijkheid nemen voor jezelf begint ermee dat je jezelf leert kennen, observeren en analyseren.
Dat je je gevoelens leert kennen, zonder dat ze het roer overnemen.
Dat je je gedachten en overtuigingen leert kennen zonder dat je ze meteen voor de hoogste waarheid aanneemt.
Dat je je doelen ijkt aan wat niemand benadeelt maar misschien zelfs iedereen ten goede komt.
In de spirituele tradities is er niet voor niets de richtlijn:
“Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doet dat ook een ander niet (aan)”.
Dit is de Gulden Regel die in alle wereldreligies terug te vinden is als richtlijn voor het menselijk handelen.
Zodra je je een slachtoffer, redder of aanklager gaat voelen, is het een signaal.
Als jij wilt ontsnappen aan de dramadriehoek is dit het moment dat jij op de rem trapt.
En gaat uitpuzzelen wat wel een onafhankelijke, autonome positie is in gedachten, gevoelens en gedrag.
Het nadeel is dat het je confronteert met pijn, boosheid, verdriet en angst. Daar kun je dan niet langer voor weglopen en onbewust blijven wegstoppen.
Het voordeel is dat je de beschikking krijgt over de informatie in die boosheid, pijn, verdriet en angst.
Er is altijd een onderliggend gemis, een verlies. Iets wezenlijks dat je werkelijk nodig hebt.
Het is altijd iets wat je op een positieve manier onder woorden kan brengen.
Zodra je die informatie hebt, wijst jouw innerlijk kompas naar heelheid en groei je de weg naar transformatie.
Dat mechanisme zit van nature in je ingebouwd.
Jij beschikt, diep in jezelf, over alle antwoorden die je nodig hebt.
Rollen in de winnaarsdriehoek
De winnaarsdriehoek bestaat uit: Assertief persoon, de Zorgzame helper en een Kwetsbaar persoon.
De rol van Assertief persoon:
- Het gedrag is het opkomen voor eigen behoeften.
- Vragen wat de ander wil.
- ‘Nee’ zeggen tegen wat je niet wilt.
- Feedback kunnen geven.
- Bereidheid te onderhandelen.
- Bereidheid zelf te veranderen om in eigen behoeften te voorzien.
- Niet vechten om te straffen of het eigen gelijk te halen.
- Assertief kunnen zijn en je assertief kunnen voelen.
- Oog hebben voor de behoeften en belangen van anderen.
- In staat ook kwetsbaar en zorgzaam te zijn.
De rol van Zorgzame helper:
- Zorg hebben voor kwetsbaren, voor mensen die lijden.
- Niet voor anderen denken.
- Niet ongevraagd voor anderen oplossingen bedenken of opleggen.
- Niet het probleem overnemen, tenzij dat gevraagd wordt en je dat ook wilt doen.
- Niet meer doen dan jouw deel is.
- Niet doen wat je zelf niet wilt doen.
- Bereid zijn te onderhandelen.
- In staat om zorgzaam te zijn en je ook zorgzaam te voelen.
- In staat om assertief en kwetsbaar te zijn.
De rol van Kwetsbaar persoon:
- Je kunt bang of verdrietig zijn.
- Je kunt je kwetsbaar voelen.
- Je kunt als gezonde volwassene oplossingen bedenken.
- In staat zijn anderen in te schakelen als dat nodig is.
- In staat zijn anderen in te schakelen als dat gewoon leuk is.
- Je bewust zijn van je gevoelens als deel van de oplossing.
- In staat tegelijkertijd te voelen en te denken.
- In staat je oprecht kwetsbaar te voelen zonder bijbedoelingen.
- Bereid zijn te onderhandelen.
- In staat assertief en zorgzaam te zijn.
Hoe het werkt in de winnaarsdriehoek
Het speelveld in de winnaarsdriehoek is: wederzijdse betrokkenheid.
In de dramadriehoek was dat afhankelijkheid, hier in de winnaarsdriehoek is het wederzijdse betrokkenheid.
Dat betekent dat er ruimte ontstaat om vrij te zijn samen iets van betekenis te realiseren.
Ruimte om je met elkaar en je gedeelde doelen te verbinden.
Het belang van autonomie en authenticiteit staat voorop om samen iets positiefs teweeg te brengen.
De basishouding is dan ook: “Ik zorg goed voor mezelf. Ik kan voelen, denken en handelen. Jij kunt dat ook. Samen kunnen we dus mooie dingen creëren.”
Belangrijk om te weten is dat het op elk moment mogelijk is toch af te glijden naar de dramadriehoek.
Als je dat weet dan kun je ook ingrijpen om verder afglijden te voorkomen.
Hoe je in de winnaarsdriehoek blijft
Hoe je in de winnaarsdriehoek blijft is natuurlijk door steeds weer te observeren en analyseren wat er is, in jou en in de situatie. Leg bij wijze van spreken de lijstjes er maar naast.
Wat gebeurt er? Hoe voelt het?
Vraag hulp als je er zelf niet goed uitkomt.
Een van de belangrijkste sleutels om in de winnaarsdriehoek te blijven is om uit te gaan van niet weten.
Je kunt vooraf niet weten wat de ander belangrijk vindt, of welke waardevolle zaken er kunnen gaan ontstaan.
Als je daarentegen strak vasthoudt aan je eigen overtuigingen en eigen doelen, heb je geen open en onbevangen houding van niet weten meer. Niet dat je overtuigingen of doelen er niet toe doen, maar ze kunnen communicatie en samenwerking niet bepalen.
Zorg dat je de ander begrijpt. Stel vragen. Geef feedback. Vat samen.
Vraag of je het goed begrepen hebt. Zoek samen uit wat de zorgen zijn of de verlangens. En houd ze waar ze horen. Jouw zorgen en verlangens horen bij jou. De zorgen en verlangens van de ander horen bij de ander.
Als we assertief, zorgzaam en kwetsbaar kijken naar wat jij en ik willen, wat voor moois kan er dan ontstaan?
Het is leven is een wonder. Hoe leuk zou het zijn als we met verwondering kunnen samenwerken en samen iets beters creëren? Hoe mooi kan de wereld worden? Laten we dat avontuur tegemoet gaan!
Zinvol en waardevol!
Vind je dit artikel interessant?
Heeft het je nieuw inzicht gegeven?
Vertel het in een reactie!
Leave a Reply