Laat je niet gijzelen

Leestijd: 5 minuten

Ons leven is op z’n kop gezet door een nieuw virus dat de hele wereld over gaat.
Niemands leven is nog zoals het was.
Het verstandigste is op zoek te gaan naar nieuwe regelmaat, structuur en vormen van ontspanning en plezier.

Maar wat doe je met je angst en onrust?

Hoe ga je om met grote onzekerheid?

Laat je niet gijzelen!

Laat je niet gijzelen is een boek geschreven door George Kohlrieser.

Kohlrieser was onder meer politiepsycholoog en gijzelingsonderhandelaar en is hoogleraar leiderschap en organisatiegedrag aan IMD Business School in Zwitserland.

De metafoor van gegijzeld worden of een gijzelaar zijn, gebruikt hij als een krachtig middel voor onderwijs en trainingen over leiderschap, teamwork en bestendige verandering in organisaties.

Zoals je in een werkelijke gijzelingssituatie in de knel kan komen omdat je vrijheid en leven wordt bedreigd, zo kun je innerlijk gegijzeld worden.

Innerlijke gijzeling

Je bent innerlijk gegijzeld als je je slachtoffer voelt van mensen die je bedreigen en manipuleren.
Je bent innerlijk gegijzeld als je je slachtoffer voelt van gebeurtenissen of situaties.

Nou ligt daar natuurlijk wel een gevaar op de loer…
We hebben nu allemaal te maken met maatregelen die ons worden opgelegd.
Binnen blijven, dus niet vanzelfsprekend op bezoek of naar de bios, concert of kroeg.
Anderhalve meter afstand, dus minder affectief contact – een hand een aai, een knuffel, een kus – met anderen.
Als je werkt in de zorg, heb je nu andere zorgen dan voordat het virus uitbrak.
Als je werkt in de sectoren die nu stil liggen, gaat het om de onzekerheid van je financiële basis, het mogelijk verlies van collega’s en de niet langer ervaren competentie die je ervaart door je werkzaamheden.

We kunnen ook gijzelaar worden van onze eigen emoties, gewoonten en onze eigen manier van denken.

#Coronatip 1:

Zorg dat je je competent voelt.
Voer je dagschema uit.
Ga lekker een endje lopen.
Leer iets nieuws.
Blijf fit en eet gezond.
Slaap genoeg.

Wanneer ben je gegijzeld?

Volgens Kohlrieser is het eerste signaal dat je gegijzeld wordt machteloosheid. “Machteloosheid vergiftigt de mens doordat hij het gevoel heeft hulpeloos te zijn en in een valstrik te zitten,” stelt hij. (1)

Machteloos en hulpeloos ben je als je boos en vijandig reageert. Je doet wel iets, maar de situatie verbetert er niet door.
Machteloos en hulpeloos ben je als je wantrouwend en negatief wordt van conflicten.
Machteloos en hulpeloos ben je als je je laat verlammen door schuldgevoel.
Machteloos en hulpeloos ben je als je denkt dat anderen je negeren en je je daardoor gekrenkt voelt.
Machteloos en hulpeloos ben je… als je niet denkt dat je de macht hebt iets aan de situatie te verbeteren.

Er zijn dingen die buiten je controle liggen, ja.
Maar afgezien van de conclusie dat dingen buiten je controle liggen, verandert geen boosheid, geweld, slecht humeur, teleurstelling, verdriet er maar iets aan.
Je opwinden vanwege feiten, is als vechten tegen mist.

Wat kun je wel?

Dat is een veel betere vraag om te stellen.
Wat kun je wel?
Wat is er wel mogelijk?
Hoe kun jij de situatie verbeteren?
Hoe zorg je oprecht en vriendelijk voor jezelf?

#Coronatip 2:

Denk in mogelijkheden.
Wees creatief.
Wat je daar voor nodig hebt?
Een fitte gesteldheid: Zie #Coronatip 1.

Twee centrale begrippen

Kohlrieser gebruikt twee centrale begrippen: secure base en mind’s eye.

Misschien kun jij hier ook wel iets mee…

Secure base

Een secure base, zo zegt Kohlrieser, geeft bescherming, kracht en energie.
Dus alles waar we bescherming, kracht of energie aan ontlenen zijn voor ons secure bases.
Het kunnen mensen zijn, dieren, verhalen, ideeën, landen, godsdiensten, doelen, …

Een voorbeeld van mezelf: Voor mij is God meer en meer een secure base geworden.
Niet zozeer een idee over God, maar de levende verbinding die ik ervaar tijdens contemplatie, gebed of liturgie. Ik kan nooit voorspellen wat er gebeurt, maar het is altijd goed, bekrachtigend, inzicht gevend of inspirerend en het geeft me een diep gevoel van thuis zijn in dit leven.

Daardoor kan ik bewust stap voor stap ook werken aan zaken die ik niet fijn, makkelijk of comfortabel vind.
Want, zo zegt Kohlreiser, vanuit de verbinding met een secure base kun je je aandacht richten op “exploratie, creativiteit en het doen van die dingen waaraan wij tevredenheid of plezier ontlenen.” (2)

Oké, het werken aan dingen die ik niet fijn, makkelijk of comfortabel vind, is niet dingen doen waaraan ik tevredenheid of plezier ontleen.
Klopt.
Maar secure bases vormen ook een bescherming en stimulans om nieuwe doelen te creëren en daaraan te werken.
En puinruimen is een van mijn doelen. Puinruimen om zoveel mogelijk blokkades, angsten en onzekerheden op te ruimen, zodat ik als mens waarachtig kan groeien.

Positieve gevolgen van secure bases

Secure bases geven ons veel mooie mogelijkheden, die ons ondersteunen in een volwaardig leven.

Bijvoorbeeld:

Secure bases leren ons dat we ons kunnen verbinden in andere mensen en dat we dat met vertrouwen kunnen doen.

Ze geven ons een innerlijke veiligheid en een innerlijke vrijheid om de wereld te ontdekken.

Ze geven ons bescherming en moedigen ons aan om nieuwe doelen te stellen en daardoor ons competentieniveau te verhogen.

Secure bases helpen ons om de wortrels van onze identiteit te begrijpen.

Ze maken het mogelijk om optimistische, positief en constructief te zijn in onze communicatie met anderen.

Ze laten ons zien dat we ons niet hoeven laten gijzelen door onszelf, door de anderen of door het leven. (3)

Secure base en moederwond

Als jij een moederwond hebt opgelopen door verkeerde zorg tijdens je opgroeien, dan heeft het je ontbroken aan een secure base.
Of aan meerdere secure bases.

Het heeft je ontbroken aan voeding, bescherming, bekrachtiging en inwijding.

Dat zijn allemaal zaken die een secure base je kan geven op de momenten dat je het nodig had.
Elke levensfase heeft nieuwe en andere behoeften voor een bestendige groei als mens. Secure bases groeien dan ook mee tijdens je leven: ze veranderen of je vindt nieuwe.
Maar telkens weer geeft het je een veilige basis van waaruit je kunt exploreren en groeien.

Het helen van je moederwond is dus een perfecte manier om te zorgen dat je je nooit meer hoeft te laten gijzelen door mensen, omstandigheden of ideeën.
Je gaat je blokkades, angsten en onzekerheden opruimen, zodat je je kunt verbinden met de secure bases die je nodig hebt.
Daardoor kun je je uiteindelijk verbinden met het leven zelf.

En die mind’s eye?
Daarover lees je hier meer.

Noten

(1) Kohlrieser, George. (2016). Laat je niet gijzelen, de internationale bestseller over leiderschap, verbinding, dialoog en werkelijke verandering. Witsand Uitgeverij, België. P. 29.
(2) zie (1). p. 140.
(3) zie (1). p. 108.